Mastering muzyki elektronicznej
Celem masteringu jest zbalansowanie miksu, osiągnięcie najlepszej słyszalności wszystkich elementów aranżacji oraz osiągnięcie komercyjnej głosności utworu.
Przeanalizujemy każdą wtyczkę w łańcuchu masteringowym, wyjaśnimy czemu wybraliśmy akurat te obróbki i zobaczymy jak skutecznie stosować je w celu uzyskania najlepszego możliwego rezultatu.
Jednak są niektóre niuanse, o które musisz zadbać zanim przystąpisz do masteringu.
Pierwsza i najważniejsza rzecz: warto upewnić się, że miks po masteringu jest zrobiony porządnie. Nie można liczyć na to, że mastering rozwiąże wszystkie błędy balansu tonalnego w trakcie miksowania. Wręcz przeciwnie on może je tylko wzmocnić. Na przykład może ujawnić się zbędna ilość dźwięków pomieszczenia lub też mogą powstać zniekształcenia w trakcie wykorzystania maksymizera, jeśli częstotliwość nie została doprowadzona do odpowiedniego poziomu.
Po drugie, powinno się wybrać odpowiedni (najlepiej kilka) utwór referencyjny. Jest to wzorcowy utwór, który powinien Ci pomóc w podejmowaniu decyzji. Ten utwór ma być w dobrej jakości, wykonawca ma być autorytetem w tym gatunku oraz ma mieć maksymalnie podobny zestaw instrumentów i dźwięków.
MASTER SZYNA
EQ
Pierwszy na liście będzie Korektor (equalizer). Odsłuchaj utworu referencyjnego na tym samym poziomie głosności. Słuchaj dominujących częstotliwości i postaraj się podkreślić je w swoim miksie.
Obecność niezrównoważonego miksowania nie tylko brzmi jednokierunkowo, lecz również będzie przeszkadzała temu, by dźwięk stawał się głośniejszy w pewnym etapie, ponieważ dominujące częstotliwości będą się zniekształcały zanim inne też to zrobią. A częstotliwości, które w Twoim miksie są bardziej podbite niż w miksie referencyjnym, należy osłabić.
Taka equalizacja pozwoli nie tylko na zatrzymanie zbędnej wyróżnialności pewnego spektrum częstotliwości, co może sprawić, że miks będzie brzmieć nieczysto albo drastycznie, lecz też pomaga stworzyć bardziej zbilansowany miks, co pozwoli Ci „nacisnąć" mocniej na etapie maksymalizacji bez stworzenia dużej ilości zniekształceń.
Obszar problemowy zwykle pojawia się w zakresie pomiędzy 100-250 Hz a 500 Hz, dlatego warto sprawdzać te zakresy w pierwszej kolejności.
Jeśli chodzi o wirtualne instrumenty masteringowe, możemy polecić produkty firmy iZotope oraz FabFilter.
iZotope Ozone to specjalistyczny instrument masteringowy. Wszystkie niezbędne obróbki znajdują się w jednej wtyczce.
Jeśli chodzi o osobny Korektor Pro Q-2 firmy FabFilter, warto podkreślić, że może on tworzyć ogromną ilość próbek oraz bardzo elastyczne ich ustawienia z opcją włączenia jakiejkolwiek próbki z osobna (solo).
Zarówno w pierwszej, jak i drugiej wersji istnieje opcja Matching pozwalająca na automatyczne porównanie Twojego miksu a referencyjnego, oraz dopasowanie Twojego do referencyjnego. Możesz poeksperymentować z tą opcją, lecz zawsze w pierwszej kolejności polegaj na swoich uszach.
Zwróć uwagę, że nie warto wzmacniać lub osłabiać bardziej niż o 1 dB. Cienkość tutaj jest kluczowa, jednak jeśli zmiany 1 dB nie wystarcza, znaczy że musisz wrócić do etapu miksowania i poprawić błędy w poszczególnych ścieżkach.
Kompresja wielopasmowa
Kolejnym elementem w łańcuchu będzie multi-band kompresor. Ten wielogłosowy kompresor też może zbalansować zakres częstotliwości, tym razem na poziomie dynamicznym.
Kompresja wielogłosowa pozwala ściskać częstotliwości tylko w przypadku, jeśli są one zbyt głośne. Gdybyśmy osłabiali te częstotliwości za pomocą Korektora, byłyby one bardziej ciche nawet w tych kawałkach ścieżki, gdzie i tak są ciche.
Korzystaj z wielopasmowego kompresora po Korektorze, żeby żadne częstotliwości problemowe, które występowały przed equalizacją, nie sprawiały nadmiernego ściskania miksu.
Później znów odsłuchaj swojego utworu referencyjnego, by on pomógł Ci podejmować decyzje w trakcie obróbki. Podczas słuchania skup się na tym, jak niskie, średnie i wysokie częstotliwości zestawiają się ze sobą od strony objętości i ściskania.
Jednak są niektóre niuanse, o które musisz zadbać zanim przystąpisz do masteringu.
Pierwsza i najważniejsza rzecz: warto upewnić się, że miks po masteringu jest zrobiony porządnie. Nie można liczyć na to, że mastering rozwiąże wszystkie błędy balansu tonalnego w trakcie miksowania. Wręcz przeciwnie on może je tylko wzmocnić. Na przykład może ujawnić się zbędna ilość dźwięków pomieszczenia lub też mogą powstać zniekształcenia w trakcie wykorzystania maksymizera, jeśli częstotliwość nie została doprowadzona do odpowiedniego poziomu.
Po drugie, powinno się wybrać odpowiedni (najlepiej kilka) utwór referencyjny. Jest to wzorcowy utwór, który powinien Ci pomóc w podejmowaniu decyzji. Ten utwór ma być w dobrej jakości, wykonawca ma być autorytetem w tym gatunku oraz ma mieć maksymalnie podobny zestaw instrumentów i dźwięków.
MASTER SZYNA
EQ
Pierwszy na liście będzie Korektor (equalizer). Odsłuchaj utworu referencyjnego na tym samym poziomie głosności. Słuchaj dominujących częstotliwości i postaraj się podkreślić je w swoim miksie.
Obecność niezrównoważonego miksowania nie tylko brzmi jednokierunkowo, lecz również będzie przeszkadzała temu, by dźwięk stawał się głośniejszy w pewnym etapie, ponieważ dominujące częstotliwości będą się zniekształcały zanim inne też to zrobią. A częstotliwości, które w Twoim miksie są bardziej podbite niż w miksie referencyjnym, należy osłabić.
Taka equalizacja pozwoli nie tylko na zatrzymanie zbędnej wyróżnialności pewnego spektrum częstotliwości, co może sprawić, że miks będzie brzmieć nieczysto albo drastycznie, lecz też pomaga stworzyć bardziej zbilansowany miks, co pozwoli Ci „nacisnąć" mocniej na etapie maksymalizacji bez stworzenia dużej ilości zniekształceń.
Obszar problemowy zwykle pojawia się w zakresie pomiędzy 100-250 Hz a 500 Hz, dlatego warto sprawdzać te zakresy w pierwszej kolejności.
Jeśli chodzi o wirtualne instrumenty masteringowe, możemy polecić produkty firmy iZotope oraz FabFilter.
iZotope Ozone to specjalistyczny instrument masteringowy. Wszystkie niezbędne obróbki znajdują się w jednej wtyczce.
Jeśli chodzi o osobny Korektor Pro Q-2 firmy FabFilter, warto podkreślić, że może on tworzyć ogromną ilość próbek oraz bardzo elastyczne ich ustawienia z opcją włączenia jakiejkolwiek próbki z osobna (solo).
Zarówno w pierwszej, jak i drugiej wersji istnieje opcja Matching pozwalająca na automatyczne porównanie Twojego miksu a referencyjnego, oraz dopasowanie Twojego do referencyjnego. Możesz poeksperymentować z tą opcją, lecz zawsze w pierwszej kolejności polegaj na swoich uszach.
Zwróć uwagę, że nie warto wzmacniać lub osłabiać bardziej niż o 1 dB. Cienkość tutaj jest kluczowa, jednak jeśli zmiany 1 dB nie wystarcza, znaczy że musisz wrócić do etapu miksowania i poprawić błędy w poszczególnych ścieżkach.
Kompresja wielopasmowa
Kolejnym elementem w łańcuchu będzie multi-band kompresor. Ten wielogłosowy kompresor też może zbalansować zakres częstotliwości, tym razem na poziomie dynamicznym.
Kompresja wielogłosowa pozwala ściskać częstotliwości tylko w przypadku, jeśli są one zbyt głośne. Gdybyśmy osłabiali te częstotliwości za pomocą Korektora, byłyby one bardziej ciche nawet w tych kawałkach ścieżki, gdzie i tak są ciche.
Korzystaj z wielopasmowego kompresora po Korektorze, żeby żadne częstotliwości problemowe, które występowały przed equalizacją, nie sprawiały nadmiernego ściskania miksu.
Później znów odsłuchaj swojego utworu referencyjnego, by on pomógł Ci podejmować decyzje w trakcie obróbki. Podczas słuchania skup się na tym, jak niskie, średnie i wysokie częstotliwości zestawiają się ze sobą od strony objętości i ściskania.
Kompresja równoległa
Kompresja równoległa polega na mieszaniu ze sobą sygnału nieskompresowanego z mocno skompresowanym. W różnych kompresorach to odbywa się różnie, ale głównie są stosowane odrębne pokrętła Dry (dla nieskompresowanego sygnału) i Wet (dla skompresowanego) lub pokrętło kombinowane Mix (lub Dry/Wet) regulujące zestawienie sygnałów.
Celem kompresji równoległej jest dodanie do miksu więcej głosności i gęstości.
Taka kompresja jest stosowana po equalizacji i kompresji wielopasmowej, dlatego ważne jest zapewnienie zbalansowanego brzmienia zanim wzmacniać gęstość.
Aby dostosować kompresor do kompresji równoległej na sumie miksu należy:
- skręcić pokrętło Dry/Wet na ok. 10-20%;
- ustawić współczynnik kompresji Ratio 3:1;
- ustawić szybki czas ataku, najlepiej 0-1 ms, w takim razie będzie ściskany cały sygnał, nie pomijając ewentualnych szczytów.
- wybrać opcję powolnego Releasu, ok. 400 ms, żeby kompresor nie nadążał wznawiać się i cały sygnał został przetworzony;
- ustawić próg zadzialania Threshold, przy którym sygnał będzie ściszany o 4-8 dB.
Jak też w przypadku z equalizacją polecamy wtyczki FabFilter Pro C-2 i kompresor iZotope Ozone. Te instrumenty wirtualne mają wszystkie niezbędne powyższe funkcje.
Kompresja „klejąca"
Kolejnym elementem w łańcuchu Master szyny będzie również kompresor, lecz tym razem to będzie bardziej zwykła kompresja.
Celem tego kompresora jest zrobienie brzmienia miksu bardziej całościowym oraz kontrolowanie najdrobniejszych szczytów, które jeszcze mogą pozostawać w miksie,
Aby „skleić" Twój miks, należy:
- ustawić powolny czas ataku – ok. 0,3 ms;
- ustawić Release ok. 0,7 ms, żeby nie zaburzać procesów przejściowych w miksie;
- ustawić Ratio na ok. 2:1;
- ustawić Threshold, przy którym sygnał będzie ściszany nie więcej niż o 1 dB.
W tej sytuacji polecamy kompresory The Glue firmy Cytomic lub G-Master Buss firmy Waves.
Ograniczenie pierwotne
Wielu producentów i reżyserów dźwięku korzysta z jedynego limitera na master szynie, ale zastosowanie kilku limiterów pozwala na uzyskanie czystszego i głośniejszego efektu.
Celem pierwszego limitera jest zmniejszenie przeładowania na drugim drogą osłabienia najwyższych szczytów w miksie. To umożliwia wykorzystanie brutalnego atakowania na drugim limiterze, ponieważ największe szczyty już zostaną przesterowane.
Poniżaj próg zadziałania, dopóki nie zobaczysz osłabienie o 1-2 dB.
Polecamy korzystać z Pro-L firmy FabFilter lub limitera firmy iZotope Ozone.
Maksymalizacja
Ostatnia wtyczka w łańcuchu to limiter-maksymalizator.
Do tego momentu już w pełni przygotowaliśmy ścieżkę do głosności komercyjnej. Przy tym limitowaniu musimy dążyć do osłabienia o 3-4dB.
Jeśli ścieżka zaczyna się zniekształcać, to zanim osiągniesz głosność komercyjną, której pragniesz, musisz wrócić do etapu kompresji wielopasmowej i equalizacji, żeby dowiedzieć się, jakie pasmo częstotliwości powoduje to zniekształcenie.
Polecamy korzystać z Pro-L firmy Fab Filter lub z maksymizera iZotope Ozone.
Zanim wyeksportować ścieżkę, ważne jest porównanie swojej ścieżki z nieskompresowaną wersją swojej ścieżki z utworem wzorcowym.
Przekonaj się, że dokonałeś wszystkich polepszeń swojego utworu. Nigdy nie bój się zacząć wszystko od nowa, jeśli wyniki Ci się nie podobają. Żadna praca, którą wykonujesz nie idzie na marne. Trafia ona do skrzynki Twojego bezcennego doświadczenia.
Dla porównania ścieżki po masteringu z utworem wzorcowym polecamy stosować wtyczkę Magic AB firmy SampleMagic. Jest to naprawdę niezastąpiony instrument dla szybkiego porównania materiału. Warto z niego korzystać na samym końcu.
W tym artykule zapoznaliśmy się z podstawowym zestawem dla masteringu ścieżki elektronicznej. Opanowanie tych instrumentów wymaga dużo doświadczenia, żeby poprzez uszy zrozumieć co musisz poprawić. Oczywiście, istnieje jeszcze wiele instrumentów, które można stosować w celu master szyny. Naprzykład, rozszerzacze zasięgu i saturatory. Jednak zawsze trzeba pamiętać, że podstawową pracę należy zrobić jeszcze na etapie miksowania. Dlatego mastering może polepszyć miks, ale nie potrafi zmienic złego miksu na dobry.
Natomiast jeśli juz masz utwory, za korzystanie z których chcesz otrzymywać zysk, czekamy na Ciebie na portalu ExpertMusic. Oferujemy Ci przestrzeń dla oprawy muzycznej różnych lokali i na kierunku produkcji muzycznej: reklama, filmy, Youtube wideo, gry itp. Więcej tutaj.
Życzymy Ci głośnych czystych miksów,
Zespół ExpertMusic.
Kompresja równoległa polega na mieszaniu ze sobą sygnału nieskompresowanego z mocno skompresowanym. W różnych kompresorach to odbywa się różnie, ale głównie są stosowane odrębne pokrętła Dry (dla nieskompresowanego sygnału) i Wet (dla skompresowanego) lub pokrętło kombinowane Mix (lub Dry/Wet) regulujące zestawienie sygnałów.
Celem kompresji równoległej jest dodanie do miksu więcej głosności i gęstości.
Taka kompresja jest stosowana po equalizacji i kompresji wielopasmowej, dlatego ważne jest zapewnienie zbalansowanego brzmienia zanim wzmacniać gęstość.
Aby dostosować kompresor do kompresji równoległej na sumie miksu należy:
- skręcić pokrętło Dry/Wet na ok. 10-20%;
- ustawić współczynnik kompresji Ratio 3:1;
- ustawić szybki czas ataku, najlepiej 0-1 ms, w takim razie będzie ściskany cały sygnał, nie pomijając ewentualnych szczytów.
- wybrać opcję powolnego Releasu, ok. 400 ms, żeby kompresor nie nadążał wznawiać się i cały sygnał został przetworzony;
- ustawić próg zadzialania Threshold, przy którym sygnał będzie ściszany o 4-8 dB.
Jak też w przypadku z equalizacją polecamy wtyczki FabFilter Pro C-2 i kompresor iZotope Ozone. Te instrumenty wirtualne mają wszystkie niezbędne powyższe funkcje.
Kompresja „klejąca"
Kolejnym elementem w łańcuchu Master szyny będzie również kompresor, lecz tym razem to będzie bardziej zwykła kompresja.
Celem tego kompresora jest zrobienie brzmienia miksu bardziej całościowym oraz kontrolowanie najdrobniejszych szczytów, które jeszcze mogą pozostawać w miksie,
Aby „skleić" Twój miks, należy:
- ustawić powolny czas ataku – ok. 0,3 ms;
- ustawić Release ok. 0,7 ms, żeby nie zaburzać procesów przejściowych w miksie;
- ustawić Ratio na ok. 2:1;
- ustawić Threshold, przy którym sygnał będzie ściszany nie więcej niż o 1 dB.
W tej sytuacji polecamy kompresory The Glue firmy Cytomic lub G-Master Buss firmy Waves.
Ograniczenie pierwotne
Wielu producentów i reżyserów dźwięku korzysta z jedynego limitera na master szynie, ale zastosowanie kilku limiterów pozwala na uzyskanie czystszego i głośniejszego efektu.
Celem pierwszego limitera jest zmniejszenie przeładowania na drugim drogą osłabienia najwyższych szczytów w miksie. To umożliwia wykorzystanie brutalnego atakowania na drugim limiterze, ponieważ największe szczyty już zostaną przesterowane.
Poniżaj próg zadziałania, dopóki nie zobaczysz osłabienie o 1-2 dB.
Polecamy korzystać z Pro-L firmy FabFilter lub limitera firmy iZotope Ozone.
Maksymalizacja
Ostatnia wtyczka w łańcuchu to limiter-maksymalizator.
Do tego momentu już w pełni przygotowaliśmy ścieżkę do głosności komercyjnej. Przy tym limitowaniu musimy dążyć do osłabienia o 3-4dB.
Jeśli ścieżka zaczyna się zniekształcać, to zanim osiągniesz głosność komercyjną, której pragniesz, musisz wrócić do etapu kompresji wielopasmowej i equalizacji, żeby dowiedzieć się, jakie pasmo częstotliwości powoduje to zniekształcenie.
Polecamy korzystać z Pro-L firmy Fab Filter lub z maksymizera iZotope Ozone.
Zanim wyeksportować ścieżkę, ważne jest porównanie swojej ścieżki z nieskompresowaną wersją swojej ścieżki z utworem wzorcowym.
Przekonaj się, że dokonałeś wszystkich polepszeń swojego utworu. Nigdy nie bój się zacząć wszystko od nowa, jeśli wyniki Ci się nie podobają. Żadna praca, którą wykonujesz nie idzie na marne. Trafia ona do skrzynki Twojego bezcennego doświadczenia.
Dla porównania ścieżki po masteringu z utworem wzorcowym polecamy stosować wtyczkę Magic AB firmy SampleMagic. Jest to naprawdę niezastąpiony instrument dla szybkiego porównania materiału. Warto z niego korzystać na samym końcu.
W tym artykule zapoznaliśmy się z podstawowym zestawem dla masteringu ścieżki elektronicznej. Opanowanie tych instrumentów wymaga dużo doświadczenia, żeby poprzez uszy zrozumieć co musisz poprawić. Oczywiście, istnieje jeszcze wiele instrumentów, które można stosować w celu master szyny. Naprzykład, rozszerzacze zasięgu i saturatory. Jednak zawsze trzeba pamiętać, że podstawową pracę należy zrobić jeszcze na etapie miksowania. Dlatego mastering może polepszyć miks, ale nie potrafi zmienic złego miksu na dobry.
Natomiast jeśli juz masz utwory, za korzystanie z których chcesz otrzymywać zysk, czekamy na Ciebie na portalu ExpertMusic. Oferujemy Ci przestrzeń dla oprawy muzycznej różnych lokali i na kierunku produkcji muzycznej: reklama, filmy, Youtube wideo, gry itp. Więcej tutaj.
Życzymy Ci głośnych czystych miksów,
Zespół ExpertMusic.
E-Mail: info@expertmusic.net
Polska: +48 223-070-445
Rosja: +7 499 346-42-50
Ukraina: +380 44 290-95-52
© 2017 ExpertMusic Podmioty Prawa
Polska: +48 223-070-445
Rosja: +7 499 346-42-50
Ukraina: +380 44 290-95-52
© 2017 ExpertMusic Podmioty Prawa
Podmioty Prawa
